Qudoš ‘Ito

Qudoš ‘Ito

Qudoš ‘Ito (Heiliging van de Kerk) is binnen de Syrisch-Orthodoxe Kerk traditioneel het begin van het nieuwe liturgische of kerkelijke jaar. Het wordt elk jaar gevierd op de zondag die het dichtst bij 31 oktober staat. Dit jaar is dat zondag 1 november 2020.

Vanaf Qudoš ‘Ito bereiden we ons voor op de geboorte van onze Heer Jezus Christus. Waar komt Qudoš ‘Ito precies vandaan?

Voor de heiliging van de Kerk moeten we terug naar het Oude Testament, specifiek het moment waarop God tot Mozes sprak op de berg Sinaï vanuit een brandend doornstruik en het volgende tegen Mozes zei:

“Doe uw schoenen van uw voeten, want de plaats waarop u staat, is heilige grond.” (Exodus 3:5).

Vanaf dat moment gaf God Mozes de opdracht om priesterlijke taken te vervullen. Zo staat immers geschreven:

“Als u het volk uit Egypte geleid hebt, zult u God dienen op deze berg.” (Exodus 3:12)

en

“De HEERE sprak tot Mozes: Neem Aäron en met hem zijn zonen, de kleding en de zalfolie, de jonge stier van het zondoffer, de twee rammen en de mand met de ongezuurde broden, en roep heel de gemeenschap bijeen bij de ingang van de tent van ontmoeting.” (Leviticus 8:1-3).

Dit moment wordt jaarlijks tijdens Qudoš ‘Ito binnen de Syrisch-Orthodoxe Kerk herdacht en komt dan ook terug in de liturgische hymnen die op deze dag worden gezongen. Een voorbeeld is de hymne (qolo) “Qro leh Aloho”:

ܩܪܳܐ ܠܶܗ ܐܰܠܳܗܳܐ: ܠܡܽܘܫܶܐ ܡܶܢ ܣܰܢܝܳܐ: ܘܗܳܟܰܢ ܐܶܡܰܪ ܠܶܗ: ܗܘܺܝ ܠܺܝ ܪܰܒܒܰܝܬܳܐ: ܥܰܠ ܡܰܫܟܰܢ ܙܰܒܢܳܐ: ܘܥܰܠ ܟܽܠ ܡܳܐ ܕܐܺܝܬ ܒܶܗ: ܗ̄ܘܗ̄: ܘܫܰܡܶܫ ܟܳܗܢܽܘܬܳܐ܀

ܩܪܺܝ̣ ܠܟܳܗܢ̈ܶܐ ܕܥܳܐܠܺܝ̣ܢ: ܠܓܰܘ ܒܶܝܬ ܩܕܽܘ̇ܫܩܽܘ̣ܕܫܺܝ̈ܢ: ܘܗܳܟܰܢ ܐܶܡܰܪ ܠܗܽܘܢ. ܐܰܫܺܝܓܘ ܐܺܝ̈ܕܰܝܟܽܘܢ: ܘܕܰܟܰܘ ܠܶܒܰܝ̈ܟܽܘܢ: ܠܡܰܕܒܚܳܐ ܥܳܐܠܺܝܬܽܘܢ: ܗ̄ܘܗ̄ ܕܢܽܘ̣ܪܳܐ ܡܫܰܡܫܺܝܬܽܘܢ܀

God riep Mozes vanuit de doornstruik toe en sprak aldus tot hem: “Word de beheerder van mijn tentheiligdom en van al wat zich daarin bevindt –  halleluja en halleluja – en neem uw taak als priester op.”

“Nodig de priesters uit om het Heilige der Heiligen te betreden en spreek aldus tot hen: ‘Wast uw handen en zuivert uw harten en nadert tot het altaar, halleluja en halleluja om het offervuur te dienen’.”

In het Nieuwe Testament wordt de apostel Simon door Jezus Petrus genoemd. Het woord Petrus (in het Syrisch: Kifo, ܟܺܐܦܳܐ) is afgeleid van het Grieks en betekent ‘rots’. Op deze spirituele rots is de Heilige Kerk gesticht. Er staat immers geschreven:

“U bent Petrus, de rots waarop Ik mijn Kerk zal bouwen” (Mattheus 16:18)

Aan hem werden op bijzondere wijze de sleutels van het Hemelse Koninkrijk toevertrouwd. Petrus, één van de twaalf apostelen van Jezus Christus, wordt dan ook beschouwd als de eerste patriarch onder het Patriarchaat van Antiochië. Het zijn deze woorden van Jezus in het Evangelie waardoor de Syrisch-Orthodoxe Kerk bestempeld kan worden als de eerste, heilige, universele en apostolische Kerk van het Christendom.

Ook deze gebeurtenissen worden jaarlijks herdacht tijdens Qudoš ‘Ito en komen terug in de liturgische hymnen. Een bekend voorbeeld daarvan is de hymne ‘Al tar’ayk ‘ito.

ܥܰܠ ܬܰܪ̈ܥܰܝܟܝ̱ ܥܺܕܬܳܐ ܢܳܛܽܘܪ̈ܶܐ ܩܳܝܡܺܝܢ܇ ܒܠܶܠܝܳܐ ܘܒܺܐܝܡܳܡܳܐ ܡܶܢ ܒܺܝܫܳܐ ܢܳܛܪܺܝܢ. ܫܶܡܥܽܘܢ ܫܶܬܶܐܣܬܳܐ ܘܦܰܘܠܽܘܣ ܐܰܪܕܺܝܟܠܳܐ܇ ܘܝܽܘܚܰܢܳܢ ܕܰܥܒܺܝܕ ܫܰܘܫܒܺܝܢܳܐ ܘܪܳܚܡܳܐ. ܗ̄ܘܗ̄ ܕܰܘܺܝܕ ܟܶܢܳܪܳܐ ܕܪܽܘܚܳܐ ܩܰܕܺܝܫܳܐ܀

ܥܰܠ ܫܶܡܥܽܘܢ ܟܺܐܦܳܐ: ܡܳܪܰܢ ܥܺܕܬܶܗ ܒܢܳܐ. ܘܥܰܠ ܫܰܒܥܝܺܢ ܘܰܬܪܶܝܢ ܥܰܡܽܘܕܺܝ̈ܢ ܐܰܬܩܢܳܗ̇. ܡܶܢ ܛܘܪ̈ܰܝ ܩܰܪܕܽܘ ܪܳܡܳܐ ܘܰܡܥܰܠܝܳܐ. ܐܰܪܕܺܝܟܠܐܳ ܕܰܒܢܳܐ ܒܰܡܪ̈ܰܘܡܶܐ ܡܰܥܡܪܶܗ ܗ̄ܘܗ̄ ܒܪܺܝܟ ܕܰܒܢܳܐ ܠܥܺܕܬܶܗ ܘܐܰܬܩܶܢ ܒܳܗ̇ ܡܰܕܒܚܳܐ܀

Aan uw poorten, Kerk, staan hoeders: nacht en dag behouden zij voor het kwaad. Simon is de fundering en Paulus de architect en Johannes is benoemd tot bruidsjonker en vriend – halleluja en halleluja – en David is de harp van de Heilige Geest.

Op Simon de Rots heeft onze Heer zijn Kerk gebouwd en op tweeënzeventig kolommen heeft hij haar gegrondvest. Uit de bergen van het hoge en verheven Qardu [komt] de architect die in den hoge zijn woning heeft gebouwd – halleluja en halleluja – gezegend Hij die zijn Kerk heeft gebouwd en in haar een altaar heeft gevestigd.

Omdat met Qudoš ‘Ito het ontstaan en de heiliging van de universele Kerk wordt gevierd, is deze dag zeer belangrijk binnen de Syrisch-Orthodoxe Kerk.