Workshops

Ktobonoyo in het Nederlands: drie vertaal-workshops door malfono Kees den Biesen

Zoals de Patriarch ons afgelopen vrijdag voorhield, is het Suryoyo ktobonoyo – ‘het geschreven Syrisch’ – de taal van onze kerk, kerkvaders en kerkdiensten. Het is niet alleen een oeroude, maar ook prachtige taal waarin werken geschreven zijn die tot de wereldliteratuur behoren. Ook is het een taal die wereldwijd steeds meer bestudeerd wordt – en ook steeds meer gewaardeerd!

Onze Syrisch-orthodoxe traditie bevat veel schatten, die haar een unieke plaats geven binnen het christendom. Je kunt hier denken aan de viering van de sacramenten van Doop en Qurobo, maar natuurlijk ook aan de vele kerkelijke gezangen en gebeden. Zonder het Ktobonoyo is dat alles ondenkbaar.

Al een hele tijd hebben wij bij het SOJP het verlangen gehad, om de kennis van en liefde voor onze kerkelijke taal te promoten. Want het is natuurlijk erg jammer, dat er zo weinig mensen zijn die deze taal echt begrijpen en die de teksten in deze taal ook aan onze jongeren kunnen uitleggen. Ondanks het feit dat grote delen van onze kerkdiensten in het moderne Aramees gezegd worden, klagen heel veel jongeren erover dat ze ook dáár weinig of niets van begrijpen. Het Ktobonoyo is nog steeds een margonīto gnīzto, ‘een verborgen parel’, en dat is jammer.

Wij zijn van mening dat er veel waardevols verloren zou gaan, als wij onze kerkdiensten bijvoorbeeld in het Nederlands zouden vieren. Het vertalen van de sacramenten, gebeden en gezangen vinden wij waardevol – niet om het Ktobonoyo te vervangen, maar juist om het beter te leren begrijpen en het zo juist te promoten. Als de taal van kerk moeilijk is, wil dat niet zeggen dat wij het recht hebben om zomaar de weg van de minste weerstand (en van de grootste luiheid) te kiezen en die taal maar te vervangen en te vergeten. Juist integendeel: als die taal moeilijk is, dan zullen wij haar gewoon moeten leren – net zoals wij Engels of Spaans leren. En dat houdt in, dat je woord voor woord vanuit je eigen alledaagse praat- en denktaal die andere talen leert begrijpen en gebruiken

Het SOJP wil dus het vertalen van de kerkelijke teksten promoten, om daardoor de studie van het Ktobonoyo te promoten. “Onbekend maakt onbemind” wordt wel eens gezegd. En wij hopen dat wanneer je leert om de oude teksten met Nederlandse woorden weer te geven, je van die oude teksten gaat houden en die oude taal beter wilt leren kennen.

Wij organiseren daarom tijdens deze Ṣaumo drie vrijdagavond-workshops. Deze worden gegeven door malfono Kees den Biesen, die veel ervaring heeft met het vertalen van oude christelijke talen (Latijn, Grieks, Koptisch en Armeens) naar verschillende moderne talen, maar vooral in het Ktobonoyo is gespecialiseerd. Hij is net klaar met de Nederlandse vertaling van het sacramenten van de Doop en de Qurobo, waarvan hij dit jaar de officiële tweetalige uitgave voor ons bisdom verzorgt. Ook is hij bezig voor het SOJP een apart team voor liturgie en sacramenten op te richten, dat zich gaat o.a. bezighouden met het verzorgen en verspreiden van dergelijke vertalingen.

De workshops vinden plaats op vrijdagavond 13, 20 en 27 maart in het Mor Efrem Klooster van 20:00-21:30. Iedereen die zich voor Ktobonoyo interesseert is hartelijk welkom. Het enige dat je moet meebrengen is een gezonde dosis enthousiasme en natuurlijk pen en papier. Malfono Kees zal op de eerste avond een speelse manier vertellen over wat ‘vertalen’ eigenlijk is en o.a. laten zien welke ‘instrumenten’ je nodig hebt om dit ‘vak’ naar behoren en met plezier uit te oefenen. “Oefening baart kunst” zegt men wel – dus kom maar eens kijken!

De drie avonden zijn voor ons een experiment, dat we graag met jullie raad en ondersteuning willen uitbouwen. Om je aan te melden voor de workshops stuur je een mail naar malfono Kees via purshana@live.com