Qurobo Alohoyo
De Qurobo Alohoyo (‘Goddelijke Eucharistie’) is de levende gedachtenis van Christus, die Zijn leven voor ons gaf en tot Leven is opgestaan om ons te verlossen van onze zonden. Dat is de grootste gift die God ons heeft gegeven: door zijn eucharistisch Lichaam (Hemels Brood) en Bloed (Geestelijk Drank) heeft de HEER de mensheid het eeuwige leven gegeven.
Het Woord
God is het Woord (Johannes 1:1). Dichter bij het Woord van God kunnen wij niet komen dan tijdens de Heilige Liturgie. Dit is omdat wij tijdens de Qurobo Alohoyo één kunnen worden met God (één Lichaam in Christus) door het nemen van de communie. Dat is het Mysterie waar wij aan deelnemen. God heiligt ons met zijn Lichaam en Bloed en is een Licht in ons. Hij geeft ons de kracht en de wijsheid om te volharden in het leven. Middels Zijn liefde voor ons kunnen wij God prijzen en van onze naasten houden.

Heilige Eucharistie
De Qurobo Alohoyo is de persoonlijke ontmoeting met Jezus Christus, de mensgeworden Zoon van de Ware God die voor ons geboren, gestorven en verrezen is. Wij herdenken Zijn leven, lijden en hemelvaart van begin tot eind en belijden dat wij uitkijken naar Zijn Tweede Komst. Tijdens het nemen van de communie worden wij één met God (‘theosis’). Wij danken God voor Zijn barmhartigheid en genade, die ons in staat stelt om Zijn Lichaam en Bloed tot ons te mogen nemen. Om die reden heet deze liturgie ook wel de liturgie van de Eucharistie. Eucharistie betekent namelijk letterlijk ‘Dankzegging’. Daarnaast smeken wij tijdens de Qurobo Alohoyo God om Zijn ontferming, alsook om Zijn Liefde en vergeving te schenken aan de gelovige overledenen en levenden. Door het ontvangen van de communie verkrijgen wij vergiffenis van onze zonden en toegang tot het eeuwige Leven.
Binnenkomst
Binnentreden van de kerk
Handeling: Bij het binnentreden van de kerk zeggen wij: ‘Met ontzag en respect kom ik Uw huis binnen, en biedt ik U mijn gelofte aan’. Bij het betreden van de Heilige Altaarruimte zeggen de priester en de diakenen: ‘In Uw huis HEER, God, ben ik binnengetreden. Voor Uw troon heb ik mij neergebogen. Hemelse Koning, vergeef mij van al mijn zonden, die ik jegens U heb begaan’ (L’Baitok Aloho ‘eleth, waqdom bim diloch segdeth Malko shmayono haso li kul dahtith lok’).
Madbho betreden
Handeling: De shamoshe betreden na het ochtendgebed de Altaarruimte (de ‘madbho’). Dit doen zij met grote eerbied en na het uitdoen van hun dagelijkse schoenen. Het Heilige Altaar en de altaarruimte zijn immers de hemel (en de misdienaren zijn engelen). Dit verwijst terug naar het gebod van God. De HEER zei: ”Kom niet dichterbij’, waarschuwde de HEER, ‘en trek je sandalen uit, want de grond waarop je staat, is heilig” (Exodus 3:5). ‘Heilig’ in deze zin betekent dat de dienaar volledig toegewijd is aan God. God gebood Mozes zijn leren sandalen uit te doen, omdat die staan voor de vleselijke wil van de mens die Mozes achter zich moest laten om de Wil van God te doen. De Wil van de HEER is immers hemels en niet aards. In de praktijk trekken de misdienaren speciale schoeisels (slippers) aan. Bij het aantrekken van de slippers zeggen de priester en misdienaren: ‘Trek mij, HEER, God. het schoeisel aan van de voorbereiding van het Evangelie van vrede, zodat ik slangen en schorpioenen vertrap en héel de legermacht van de Vijand, tot in eeuwigheid’ (linkerschoen) en ‘HEER, God, druk onder mijn voetbank elke zelfverheffing neer die zich tegen uw kennis verheft, zodat ik door de hulp die van u uitgaat alle passies van vlees vertrap, tot in eeuwigheid’ (rechterschoen). Wanneer de shamoshe de zuilen van het Altaar passeren, zeggen zij: ‘Bind het feestoffer vast met touwen tot aan de hoorns van het altaar. U bent mijn God, daarom zal ik U loven; mijn God, ik zal U roemen’ (Psalm 118:27-28). De shamoshe staan vervolgens links en rechts van de madbho, omdat de madbho het kruis en het graf van Christus is. In het graf van Christus stonden ook twee engelen in stralende gewaden (Lucas 24:4): één aan zijn hoofd (links) en één aan zijn voeten (rechts).
Liturgie van het Woord
De Liturgie van het Woord is het eerste deel van de Eucharistieviering. Liturgie betekent letterlijk ‘vereringsceremonie van het volk’. Tijdens deze liturgie prijzen wij het mensgeworden Woord van God. Christus is namelijk het Woord van God (Johannes 1:1) en Zijn Woord is geopenbaard aan de mensen (Mattheüs 5:2). In de Bijbellezingen wordt Zijn Woord over de hele wereld verkondigd.
Gordijn is gesloten
De Qurobo Alohoyo kan verdeeld worden in drie delen, die worden aangeduid door het openen en sluiten van het gordijn op het altaar. Het gordijn is in het begin van de Eucharistieviering gesloten omdat Christus nog niet is geopenbaard. Wij bevinden ons – liturgisch gezien – nog in het Oude Testament. Om die reden wordt uit het Oude Testament voorgelezen door een qoruyo.
Qolo d-subho
Handeling: De qoruyo geeft op dit moment aan uit welk boek van het Oude Testament hij voorleest, waaronder Genesis, Exodus, Samuel, Jesaja, Psalmen en Spreuken. Uit het Oude Testament wordt een tekst gelezen die bij de liturgische viering van de Qurobo Alohoyo hoort van die week volgens het Liturgisch jaar.
Uitleg: Het gelovige volk spreekt deze woorden, afkomstig uit Psalm 118:15, uit ter glorie van de HEER. De tent van de rechtvaardigen is de tabernakel van ontmoeting (Exodus 33:7). God de Vader daalde voor de komst van Christus in Zijn grote, hoge wolk neer en bleef bij de ingang van de tabernakel (ook wel: tent) staan. Toen sprak de HEER met Mozes als vriend in Zijn luide stem van Glorie en Verlossing. De Heilige Geest zong de Glorie en Verlossing van de HEER in de psalmist koning David. Dit zien wij wanneer David zelf door de Heilige Geest heeft gezegd: ‘De HEER heeft tegen mijn HEER gezegd: “Kom naast Mij zitten, totdat Ik je vijanden helemaal heb overwonnen“‘ (Marcus 12:36; Psalm 110:1). Ook in het Oude Testament is de Heilige Drie-Eenheid van God de Vader, God de Zoon en de Heilige Geest aanwezig. Koning David wordt geëerd omdat het Licht in zijn koningshuis voor altijd zal branden (2 Samuel 7:16) en de Verlosser (Messias) uit zijn nageslacht is gekomen (Mattheüs 1:1-25).
Volk: Een Stem van Glorie en Verlossing in de tent van de rechtvaardigen, de Heilige Geest zong het in David.
amo: Qolo d-šubḥo wa-d-furqono b-maškno d-zadīqe. Ruḥqudšo b-Dawīd zemrat.
ܥܡܐ ܩـــܐ ܕܫܘܒܚܐ ܘܕܦܘܪܩܢـــܐ ܒܡܫܟܢܐ ܕܙܰܺܕܝ̈ܶܩـــܐ. ܪܘܚܽܩܘܕܳܫـــܐ ܒܕܺܘܝـــܕ ܶܙܡـــܰܪ݂ܬ܀
Subho l-Moreh
Handeling: Nadat de qoruyo heeft aangeven uit welk boek van het Oude Testament hij voorleest, zegt het gelovige volk deze woorden om de HEER van het boek te prijzen.
Uitleg: De barmhartigheid van de HEER is eeuwig en altijd aanwezig. In het Oude Testament zien wij deze barmhartigheid wanneer God Noah en zijn gezin spaart (Genesis 6:8), of wanneer Hij Jonas uitstuurt om Ninive te redden (Jona 3:10). De wetten die God aan Mozes heeft gegeven zijn bovendien niet bedoeld om de mens te straffen, maar om de mens in liefde en barmhartigheid terug te brengen bij God en Zijn Paradijs.
Volk: Eer aan de Heer van de … . Moge Zijn barmhartigheid over ons zijn, tot in de eeuwigheid.
amo: Šubḥo l-Moreh (aw moroh) d-(…). Wa-clayn raḥmaw l-colmīn.
ܥܡܐ ܥܳܡـــܐ ܫܘܒܳܚـــܐܠܳܡـــܶܪܗ ܰܐܘܠܳܡـــܳܪ̇ܗ ܕ … ܰܘܥܠܝـــܢ ܰܪܚܡـــܘܗܝ ܠܥܠܡܝܢ ܀
B-nuhrok
Handeling: Dit is het moment waarop het gelovige volk zingen. Dit markeert thans het begin van de Qurobo Alohoyo. (Officieel maken deze hymnen geen onderdeel uit van de Qurobo Alohoyo, maar deze worden gezegd tijdens het aansteken van de kaarsen). Bij het aansteken van de rechterkaars wordt ‘B-nuhrok ḥozeynan nuhro’ door de shamosho gezegd die de kaars aan steekt.
De hymne ‘Ḥasyo w-qadīšo’ wordt gezegd wanneer links van het altaar een kaars wordt aangestoken.
Uitleg: Gezien het feit dat het gelovige volk zich liturgisch gezien op dit moment nog in het Oude Testament bevindt, leven zij nog in duisternis (in de zonde, de dood en het kwaad). Christus is immers nog niet geopenbaard aan de mensheid. Wij erkennen in deze hymne dat Christus het Ware Licht is (Psalm 36:10), zoals Hij zelf zei: ‘Ik ben het Licht van de wereld, opdat iedereen die in Mij gelooft, niet in de duisternis blijft’ (Johannes 12:46). In deze hymne wordt Christus verder geprezen als de reine en heilige en verzoeken wij Hem om in ons werken te scheppen die wij in Zijn naam kunnen doen. Wij verzoeken God aldus om in ons te wonnen en heel ons natuur te verlichten, zodat niets van ons nog duister zal zijn en alle slechte en kwade gedachten van ons verdwijnen.
Volk: In Uw licht zien wij licht, Jezus die vol is van licht. Want U bent het ware licht, die licht geeft aan de hele schepping. Verlicht ons met Uw wonderbaarlijk licht. De straal van de hemelse Vader.
Reine en Heilige, die woont in de woningen van licht: houd slechte verlangens en schandelijke gedachten ver van ons en geef ons met een zuiver hart werken van gerechtigheid te doen.
amo: B-nuhrok ḥozeynan nuhro, Yešuc mle nuhro. D-atu nuhro šarīro d-manhar l-kul beryon. Anhar lan b-nuhrok gayo, ṣemḥeh d-Abo šmayono.
Ḥasyo w-qadīšod-omarb-medyoray nuhro. Klī menan ḥaše bīše w-ḥušobe snayo. Hablan da-b-dakyut ne’bed ‘bode d-kinuto.
ܥܡܐ ܒܢܽܘܗܪܳܟ ܚܳܙܶܝܢܰܢ ܢܽܘܗܪܳܐ ܝܶܫܽܘܥ ܡܠܐܷ ܢܽܘܗܪܳܐ. ܕܰܐܢ̱ܬ ܗܽܘ ܢܽܘܗܪܳܐ ܫܰܪܺܝܪܳܐ. ܕܡܰܢܗܰܪ ܠܟܽܠ ܒܶܪ̈ܝܳܢ. ܐܰܢܗܰܪ ܠܰܢ ܒܢܽܘܗܪܳܟ ܓܰܐܝܳܐ. ܨܶܡܚܶܗ ܕܰܐܒܳܐ ܫܡܰܝܳܢܳܐ܀
ܚܰܣܝܳܐ ܘܩܰܕܺܝܫܳܐ ܕܥܳܡܰܪ ܒܡܶܕܝܳܪ̈ܰܝ ܢܽܘܗܪܳܐ. ܟܠܺܝ̣ ܡܶܢܰܢ ܚܰܫ̈ܶܐ ܒܺܝ̣̈ܫܶܐ ܘܚܽܘܫܳܒ̈ܶܐ ܣܢܰܝ̈ܳܐ. ܘܗܰܒܠܰܢ ܕܰܒܕܰܟܝܽܘܬ ܠܶܒܳܐ. ܢܶܥܒܶܕ ܥܒ̈ܳܕܶܐ ܕܟܺܐܢܽܘܬܳܐ܀
Eerste opening van het gordijn
De eerste keer dat het gordijn wordt geopend, duidt op de verkondiging van de komst van Christus in het Nieuwe Testament. Omdat Christus het Licht van de wereld is, en omdat niemand tot God de Vader kan komen dan door Christus, wordt het gordijn geopend (Johannes 14:6). Met het openen van het gordijn zien wij de luister van het Altaar, dat de toegang biedt tot de hemel.
Openingsgebed
Handeling: Met deze hyme wordt de Qurobo Alohoyo geopend. De priester steekt het wierookvat aan en zegt dit korte gebed. Op datzelfde moment wordt het gesloten gordijn geopend.
Uitleg: De geboorte en doop van Christus wordt in deze hymne van Mor Severius geopenbaard. Dat wil zeggen dat duidelijk wordt gemaakt wat voorheen verborgen was. Christus is namelijk gekomen om de Boeken van de Wet en de Profeten (het Oude Testament) te voltooien en alles te doen wat daar in staat (Mattheüs 5:17). Zo zegt de HEER bij monde van de profeet Jesaja: ‘Daarom zal de HEER Zelf u een teken geven: ‘Zie, de maagd zal zwanger worden. Zij zal een Zoon baren en Hem de naam Immanuel‘ (Jesaja 7:14). De naam ‘Immanuel’ betekent: ‘God is met ons’ en via de Heilige Maagd Maria is God als mens op aarde verschenen (Mattheüs 1:18-25).
Priester: Maria die U baarde en Johannes die U doopte: mogen zij voor ons bij U ten beste spreken. Ontferm U over ons! Op voorspraak van de moeder die U baarde en van al Uw heiligen, zal ik U verheerlijken.
ܟܗܢܐ ܡܪܝـܡܕܝܶܠـܕܬ݂ܟܘܝܘܚܢܳـܢܕܐܥܡـܕ݂ܟ ܗܢܽـܘܢ ܶܢـܗܽܘܘܢ ܳܠـ݂ܟܡܦܝܳܣܢܶـܐܚܳܠܰܦܝـܢ ܐܬܰܪܰܚـܡܥܰܠܝـܢ
ܒܨܠܘ݂ܬ ܐܡܐ ܕܝܠـــܕܬ݂ܟ ܘܕܟܠܗܘܢ ܩܺܕܝܰܫ̈ܝܟ ܐܪܡܪܡ݂ܟ
Eramrmokh
Handeling: De priester bewierookt het altaar (rondom) tegen de klok in en de wierookdrager loopt achteruit voor de priester met een kaars in zijn hand. Hij maakt vervolgens een kruis voor het altaar, kust het Evangelieboek en bewierookt driemaal het gelovige volk. Vervolgens zingt het gelovige volk (en het koor) de volgende hymne om de HEER te prijzen. De reden van deze processie is om uit te beelden hoe God vanuit de hemel neerdaalt naar de aarde en Zijn Woord en goddelijk heilsplan verkondigt.
Uitleg: In deze hymne wordt duidelijk dat God een Heilige Drie-Eenheid vormt met God de Vader, God de Zoon en de Heilige Geest. Die Drie-Eenheid wordt geopenbaard in de doop door Johannes van Christus (Mattheüs 3:16-17). In deze hymne prijst het gelovige volk de verkondiging van de komst van Christus en bezingt zij diens goddelijke wezen, menswording, kruisdood en eeuwige hemelse Heerlijkheid. In deze hymne wordt aldus een samenvatting gegeven van het christelijke geloof waarin wij het mysterie van de menswording van God van begin (geboorte en doop), midden (onderwijs, Lijden, Kruisiging, afdaling naar het dodenrijk en Opstanding) tot eind (met de terugkeer naar de Vader op Hemelvaart en Tweede Komst) herdenken en vieren.
Volk: Mijn Heer Koning, eniggeboren Zoon en Woord van de hemelse Vader, die van nature onsterfelijk bent. In Uw goedheid nam U het op U om voor het leven en de verlossing van de mensheid naar ons toe te komen. U nam een lichaam aan uit de heilige, glorieuze en reine maagd, de Moeder Gods, Maria. Zonder verandering werd U mens en werd U voor ons gekruisigd, Christus onze God. Door Uw dood heeft U onze dood vertrapt en vernietigd en U was één van de heilige Drievuldigheid. En samen met Uw Vader en Uw Heilige Geest wordt U aanbeden en verheerlijkt: heb medelijden met ons allen!
amo: Mor Malko Īḥīdoyo Bro w-Melteh d-Abo šmayono, haw d-ītaw ba-kyoneh lo moyuto. Qabel w-eto b-ṭaybuteh ḥlof ḥaye w-furqono d-genso da-bnaynošo. W-etgašam men qadīšto wa-mšabaḥto btulto dkīto Yoldat Aloho Maryam. D-lo šuḥlofo hwo barnošo, w-eṣṭleb ḥlofayn Mšīḥo Aloho dīlan. Wa-b-mawteh l-mawtan došeh w- qaṭleh. W-ītaw ḥad men tlītoyuto qadīšto. Šawyoīt mestged w-meštabaḥ, cam Abuy w-Ruḥeh qadīšo ḥus cal kulan.
ܥܡܐ ܡܳܪܝ̱ ܡܰܠܟܳܐ ܝܺܚܺܝܕܳܝܳܐ ܒܪܳܐ ܘܡܶܠܬܶܗ ܕܰܐܒܳܐ ܫܡܰܝܳܢܳܐ ܗܰܘ ܕܺܐܝ̣ܬܰܘܗ̱ܝ ܒܰܟܝܳܢܶܗ ܠܳܐ ܡܳܝܽܘܬܳܐ. ܘܩܰܒܶܠ ܘܶܐܬܳܐ ܒܛܰܝܒܽܘܬܶܗ ܚܠܳܦ ܚܰܝ̈ܶܐ ܘܦܽܘܪܩܳܢܳܐ ܕܓܶܢܣܳܐ ܕܰܒܢܰܝ̈ܢܳܫܳܐ. ܘܶܐܬܓܰܫܰܡ ܡܶܢ ܩܰܕܺܝܫܬܳܐ ܘܰܡܫܰܒܰܚܬܳܐ ܒܬܽܘܠܬܳܐ ܕܟܺܝܬܳܐ ܝܳܠܕܰܬ ܐܰܠܳܗܳܐ ܡܰܪܝܰܡ. ܕܠܳܐ ܫܽܘܚܠܳܦܳܐ ܗܘܳܐ ܒܰܪܢܳܫܳܐ ܘܶܐܨܛܠܶܒ ܚܠܳܦܰܝܢ ܡܫܺܝܚܳܐ ܐܰܠܳܗܳܐ ܕܺܝܠܰܢ. ܘܰܒܡܰܘܬܶܗ ܠܡܰܘܬܰܢ ܕܳܫܶܗ ܘܩܰܛܠܶܗ. ܘܺܐܝܬܰܘܗ̱ܝ ܚܰܕ ܡܶܢ ܬܠܺܝܬܳܝܽܘܬܳܐ ܩܰܕܺܝܫܬܳܐ. ܘܫܰܘܝܳܐܺܝܬ ܡܶܣܬܓܶܕ ܘܡܶܫܬܰܒܰܚ ܥܰܡ ܐܰܒܽܘܗ̱ܝ ܘܪܽܘܚܶܗ ܩܰܕܺܝܫܳܐ ܚܽܘܣ ܥܰܠ ܟܽܠܰܢ܀
Qadishat Aloho
Handeling: De priester heeft inmiddels het wierookvat teruggegeven aan de wierookdrager. De priester zingt nu door de eerste woorden van de hymne ‘Qadīšat’. Hij zegt met luide stem: ‘Qadīšat Aloho’ (Heilig bent u, HEER). Het gelovige volk en het koor antwoorden met het vervolg van deze hymne. Dit wordt driemaal herhaald, waarbij afgewisseld geantwoord wordt door de misdienaren (shamoshe) en het vrouwenkoor (shameshyothe). Bij het zingen van het woord ‘D-eṣṭlebt’ buigt het gelovige volk naar voren om eerbied te tonen voor de kruisiging van Christus. Een kruis wordt door het gelovige volk tijdens de Qurobo Alohoyo niet geslagen.
Uitleg: De woorden van deze hymne ‘Qadīšat’ is het ‘heiligen’ door de engelen en de mensen van God. Heiligen [hauw malahe!!] God is Heilig en dat erkennen wij. De hymne ‘Qadīšat ḥayltono’ is dus een reactie op de Heerlijkheid die het gelovige volk looft in de hymne ‘Eramrmokh’.
Volk: Heilig bent U, Almachtige; heilig bent U, Onsterfelijke; U die voor ons gekruisigd bent, ontferm U over ons!
amo: Qadīšat ḥayltono, qadīšat lo mo- yuto. D-eṣṭlebt ḥlofayn ♱ etraḥam clayn.
ܥܡܐ ܩܰܕܺܝܫܰܬ ܚܰܝܠܬܳܢܳܐ. ܩܰܕܺܝܫܰܬ ܠܳܐ ܡܳܝܽܘܬܳܐ. ܕܶܐܨܛܠܶܒܬ ܚܠܳܦܰܝܢ ܐܶܬܪܰܚܰܡܥܠܰܝܢ܀
Qurye eleyson
Uitleg: Wij zeggen ‘Kyrie Eleison’ omdat wij in ons smeekgebed God om vergeving van onze zonden vragen en Hem lofprijzen. Wij vragen de HEER dus om zich om ons te ontfermen. In dit gezang tot de heilige Drie-Eenheid komt duidelijk naar voren dat wij compleet afhankelijk zijn van God en Hem moeten verzoeken. Het kwaad ligt namelijk altijd op de loer (1 Petrus 5:8). Wanneer God niet bij ons is, dan verliezen wij – net als Job – zijn zegen en bescherming. Wij moeten dus onophoudelijk bidden tot God en Hem verzoeken om met ons te zijn. Niet zonder reden zegt harpier koning David dat wij 7 maal per dag moeten bidden en God moeten lofprijzen (Psalm 119:164).
Volk: Kyrie eleison, Kyrie eleison, Kyrie eleison
amo: Qurye leyson, Qurye leyson, Qurye leyson
ܥܡܐ ܩܽܘܪܝܶܐܠܰܝܣܳܘܢ. ܩܽܘܪܝܶܐܠܰܝܣܳܘܢ. ܩܽܘܪܝܶܐܠܰܝܣܳܘܢ܀
Slihe gbayo
Handeling: Dit is een vaste hymne van de Qurobo Alohoyo. In de praktijk wordt deze hymne gezongen indien de bisschop aanwezig is, of indien een brief van de patriarch wordt voorgelezen. Een qoruyo leest voor uit de Handelingen van de Apostelen of de Algemene Brieven. De qoruyo gaat beneden op de trede voor de koningsdeur van de altaarruimte staan (noordkant). Hij staat dus aan de rechterkant van het altaar (links voor de kerkleden). Hij wordt niet vergezeld door een andere shamosho die een kaars vasthoudt. Wanneer hij aangeeft dat hij uit een hoofdstuk van de Brieven hij voorleest, reageert het gelovige volk met: ‘Subho l’Morhun da’Slihe’. Indien een brief van de patriarch wordt voorgelezen door de priester, dan wordt de priester vergezeld door twee shamoshe die een kaars vasthouden.
Uitleg: In Psalm 19:5 wordt reeds geprofeteerd dat het Koninkrijk van God door de Apostelen over heel de aarde verkondigd zal worden. Deze hymne wordt gezongen wanneer uit de Handelingen van de Apostelen of (één van de) Brieven van de Apostelen wordt voorgelezen. Deze hymne wordt ook gezongen voordat de bisschop zijn preek houdt, mede omdat de bisschop een directe vertegenwoordiger is van de (twaalf) Apostelen van Christus. De hymne prijst de uitverkoren Apostelen om hun daden.
Volk: De uitverkoren Apostelen, die door God naar de hele wereld werden uitgezonden, en die op weg gingen om de boodschap van de Zoon te verkondigen onder de volkeren over héél de aarde. Zij verkondigden het Koninkrijk der Hemelen met de woorden: “Gelukkig zij die geloven!
amo: Šlīḥe gbayo d-eštadar men Aloho l- olmo kuleh, wa-nfaq akrez, sbarteh da-Bro beyt ame w-ebreh d-aro. Sabar waw malkuto da-šmayo kad omrīn: ṭubo la-mhaymne.
ܥܡܐ ܫܠܺܝ̣̈ܚܶܐ ܓܒܰܝ̈ܳܐ. ܕܶܐܫܬܰܕܰܪܘ̱ ܡܶܢ ܐܰܠܳܗܳܐ ܠܥܳܠܡܳܐ ܟܽܠܶܗ. ܘܰܢܦܰܩܘ̱ ܐܰܟܪܶܙܘ̱. ܣܒܰܪܬܶܗ ܕܰܒܪܳܐ ܒܶܝܬ ܥܰܡ̈ܡܶܐ ܘܥܶܒܪ̈ܶܝܗ̇ ܕܰܐܪܥܳܐ. ܣܰܒܰܪܘ̱ ܗ̱ܘܰܘ ܡܰܠܟܽܘܬܳܐ ܕܰܫܡܰܝܳܐ ܟܰܕ ܐܳܡܪܺܝܢ ܛܽܘܒܳܐ ܠܰܡܗܰܝܡܢ̈ܶܐ܀
Men Fraksis
Uitleg: De qoruyo leest voor uit de Handelingen of Algemene Brieven en zegt ‘Uit de brief van … de Apostel: Zegen, heer‘ (indien uit één van de algemene brieven wordt voorgelezen) of ‘Uit de Handelingen van de heilige Apostelen. Zegen, heer‘ (indien uit de Handelingen wordt voorgelezen).
Misdienaar: Uit de Handelingen van de heilige Apostelen. Zegen, heer.
ܡܫܡܫܢܐ ܡܶܢ ܦܪܰܟܣܺܝܣ ܕܰܫܠܺܝ̣̈ܚܶܐ ܐܰܒܳܗ̈ܳܬܰܢ. ܨܠܽܘܬܗܽܘܢ ܥܰܡܰܢ ܒܰܪܟܡܳܪܝ̱܀
Subho l-Morhun da'Slihe
Uitleg: Wij prijzen de HEER omdat Hij, door de neerdaling van de Heilige Geest, Alle wijsheid aan het gelovige volk heeft gegeven (Handelingen 2:1-41). Dit vieren wij ook met Pinksteren, hetgeen de 50e dag markeert na Pasen. Zo heeft God de orthodoxe Jood Saulus laten bekeren tot de architect en woordvoerder van de kerk en het Christendom (Handelingen 9:3-9). De apostel Paulus heeft toen zijn zwaard ingeruild voor de pen in het schrijven brieven en daarmee miljarden mensen bereikt. Wij zeggen om die reden dat de pen machtiger is dan het zwaard.
Volk: Eer aan de Heer van de Apostelen: hun gebed zij met ons. Amen.
amo: Šubḥo l-Morhun da-šlīḥe, ṣluthun aman. Amīn.
ܥܡܐ ܫܘܒܳܚܐ ܠܳܡܪܽܗܘ ܢܰܕܫܺܠ̈ܝܶܚܐ. ܨܽܠܘ݂ܬܽܗܘܢ ܥܡܢ. ܐܡܝܢ
Fawlos sliho
Handeling: Een qoruyo leest voor uit een Brief van Paulus. Voorafgaand aan het voorlezen uit zijn brief, wordt de hymne ‘Fawlos šlīḥo’ gezongen. De qoruyo gaat beneden op de trede voor de koningsdeur van de altaarruimte staan (zuidkant). Hij staat dus aan de linkerkant van het altaar (rechts voor de kerkleden). Naast de shamosho die voorleest, staat een andere shamosho (van de rang ewangeloyo) die een kaars vasthoudt om het Licht van Christus te symboliseren. Het Woord van God is Licht en de Apostel Paulus wordt als de architect van de Kerk gezien.
Uitleg: De apostel Paulus is de architect van de kerk en hij schrijft in het begin van zijn brief aan de Galaten 1 het volgende: ‘Ik verwonder mij erover dat u zich zo snel afwendt van Hem Die u in de genade van Christus geroepen heeft, naar een ander evangelie, terwijl er geen ander is‘. Wees dus waakzaam, zoals Christus zegt, dat er velen zullen zijn die onder Zijn Naam valselijk zeggen: ‘Ik ben de Christus‘ (Mattheüs 24:5). Tegen hen zal Christus openlijk zeggen: ‘Ik heb u nooit gekend; ga weg van Mij, wettelozen!‘ (Mattheüs 7:21-23)
Volk: De gelukzalige Apostel Paulus hoorde ik zeggen: “als iemand komt en u iets verkondigt dat afwijkt van wat ik verkondig, al is het een engel uit den hoge – hij moet uit de kerk worden verbannen! Want zie, van alle kanten komen naar ons uiteenlopende leringen op. Gelukkig die in de leer van God begon en er tot het einde toe in volhardde!
amo: Fawlos šlīḥo ṭubono šemcet d-omar: d-en noš nīte nsabarkun, lbar men mo d-sabarnokun, w-en malakaw men rawmo, nehwe maḥram men cīdto. D-ho nobcīn lan yulfone mšaḥlfe men kul gabīn. Ṭub l-ayno da-b-yulfone d-Aloho šarī w-šalem
ܦܰܘܠܳܘܣ ܫܠܺܝܚܳܐ ܘܛܽܘܒܳܢܳܐ ܫܶܡܥܶܬ ܕܳܐܡܰܪ. ܕܶܐܢ ܐ̱ܢܳܫ ܢܺܐܬܶܐ ܢܣܰܒܰܪܟܽܘܢ. ܠܒܰܪ ܡܶܢ ܡܳܐ ܕܣܰܒܰܪܢܳܟܽܘܢ. ܘܶܐܢ ܡܰܠܰܐܟܰܐ ܗ̱ܘ ܡܶܢ ܪܰܘܡܳܐ. ܢܶܗܘܶܐ ܡܰܚܪܰܡ ܡܶܢ ܥܺܕܬܳܐ. ܕܗܳܐ ܢܳܒܥܺܝܢ ܠܰܡ ܝܘܽܠܦܳܢ̈ܶܐ ܡܫܰܚ̈ܠܦܶܐ ܡܶܢ ܟܽܠ ܓܰܒ̈ܺܝܢ. ܛܽܘܒ ܠܰܐܝܢܳܐ ܕܰܒܝܽܘܠܦܳܢܶܗ ܕܰܐܠܳܗܳܐ ܫܰܪܺܝ ܘܫܰܠܶܡ܀
Halleluja
Handeling: Deze hymne wordt gezongen als loflied voor de lezing uit het Evangelie. Bij het zingen van het woord ‘Wa-sgud’ buigt het gelovige volk naar voren om eerbied te tonen voor het altaar waar Christus wordt geofferd. Na deze hymne zal de wierookdrager de drie onderdelen van de hymne ‘Baregmor ‘am shelyo’ uitspreken. De wierookdrager roept het gelovige volk op om in Godsvrees en eerbied te luisteren naar de verkondiging van de levende woorden van het heilige Evangelie door de priester. Gedurende het zingen van deze hymne bewierookt hij. Twee misdienaren staan aan beide zijden van de priester met kaarsen in hun hand; zij representeren de Apostelen die twee aan twee werden uitgezonden (Marcus 6:7). Tezamen met de priester kussen zij het Evangelie.
Volk: Halleluja, halleluja, halleluja! Breng Hem offers van lofprijzing, neem zuivere offergaven mee en ga binnen in de voorhoven van de Heer. Buig u neer voor het altaar van Zijn heiligdom, halleluja!
Uitleg: Halleluja betekent letterlijk ‘Prijs de HEER’. Dat doen wij door onze monden als een boog te maken en onze woorden als pijlen gericht zijn op de Allerhoogste, tezamen met heel onze geest, lichaam en ziel. Wij prijzen Christus aldus met de zoete geur van onze lippen, die tezamen met het wierook opstijgt naar onze Vader in de hemel.
Mhaymninan
Volk: Wij geloven en belijden het
Uitleg: De reden dat wij als volk ‘Wij geloven én belijden het’ zeggen, is omdat de demonen ook in Christus geloven. Zij trillen zelf van angst, omdat zij dit weten. Zo lezen wij Marcus 3:11: ‘En degenen die de plaag van onreine geesten hadden, vielen neer als ze hem zagen en riepen en zeiden: “U bent de Zoon van God!“‘. Maar wat degenen met een onreine geest niet doen, en christenen wel, is het geloof belijden. Belijden houdt in dat wij de geboden van God opvolgen en toepassing in ons dagelijks leven. Oftewel, Zijn voorbeeld in alles volgen.
Handeling: Na de lezing uit het Evangelie, zingt het gelovige volk op zondagen en op de feestdagen van de HEER een hymne. Dit is een voorbeeld van een ‘algemene’ hymne die kan worden gezongen. Elke zondag en elke feestdag kent zijn eigen hymne.
Volk: Aan God, die op Zijn feestdag vreugde schenkt aan de hemelse en aardse wezens tezamen, moeten wij een lofzang aanbieden en zingen: “Heilig, heilig, heilig bent U, Heer – U, van wie de hemel vol is en van wiens lofprijzingen de aarde vervuld.” De hogere wezens roepen Hem ‘Heilig!’ toe en de lagere wezens ‘Gezegend vanuit Zijn woonplaats’ en de Vader, die uit den hoge roept: ‘Deze is Mijn geliefde Zoon’.”
Uitleg: De hymne die hier volgt is afhankelijk van de week binnen het Liturgisch Jaar. In deze algemene hymne prijzen de engelen (hemelse wezen) en de mensen (aardse wezens) de glorie van God en Zijn liefde voor de Zoon die Hij opofferde (Johannes 3:16).
Moryo nqabel
Volk: Amen. Moge de Heer uw gebed om vergeving aanvaarden en ons door uw gebeden helpen.
Uitleg: De Qurobo Alohoyo is, naast een Dankzegging en Eenwording met Christus, een smeekbede aan de HEER. Wij verzoeken God om vergeving en vragen Hem om onze gebeden te beantwoorden. De gemeenschap verzoekt aan de priester dat de vergeving van onze zonden door God wordt aanvaard. De priester is in zoverre een ‘advocaat’ (pleitbezorger) van het volk bij de HEER (de rechter over ons allen), zoals Abraham (Genesis 18:22-32) en Mozes (Numeri 14:13-22) dat ook waren.
Abo Ahid
Handeling: De ‘Abo Ahid’ markeert de Geloofsbelijdenis die door het gehele gelovige volk dient te worden uitgesproken. De Geloofsbelijdenis bevat de kern van het Syrisch Orthodoxe geloof (Qonuno d’haymonutho). Voorafgaand aan deze hymne neemt de priester het wierookvat en bewierookt hij het Altaar, de Heilige Mysteries – (indien de bisschop aanwezig is: de aanwezige bisschop wiens rechterhand hij kust) – en het gelovige volk. De priester geeft vervolgens het wierookvat aan de wierookdrager, die een rondgang maakt door de kerk en het gelovige volk bewierookt. Door het wierook stijgen de gebeden naar de hemel (Psalm 141:2).
Uitleg: De geloofsbelijdenis spreekt tot ons geloof in de boodschap van de Zoon en tot trouw aan de leer van God in overeenstemming met de apostolische traditie. De inhoud van de ‘Abo Ahid‘ is vastgesteld tijdens de Concilie van Nicea (325 n. Chr.) en aangevuld na afloop van de Concilie van Constantinopel (381 n. Chr.) en Efeze (431 n. Chr.). Wij belijden in de ‘Abo Ahid‘ dat God leed, stierf, werd begraven en verrees op de derde dag, zoals Hij Wilde. De Goddelijke Wil was namelijk dat Hij de Schriften en Profeten zo heeft laten zijn geschreven zoals Hij het Wilde. Christus is gekomen om de Wetten en Profeten tot vervulling te brengen. Zo had Christus ook de beker des dood aan zich voorbij kunnen laten gaan (Mattheüs 26:39). Maar Hij heeft laten zien dat Hij waarlijk goddelijk én menselijk is door de vervulling van de goddelijke Wil resp. zijn menselijke angst voor de dood. Op het moment dat hij werd doorboord met een speer, zien wij bovendien dat zijn bloed (menselijk) en water (goddelijk) niet waren vermengd (Johannes 19:34-37). Dit duidt erop dat Zijn lichaam nooit in een staat van ontbinding is geweest en te allen tijde goddelijk was. De ‘Abo Ahid‘ is de enige belijdenis die direct te herleiden is tot de Concilies. De inhoud van de hymnen van de Qurobo Alohoyo is echter door de eeuwen heen ontwikkeld en moet in dat licht worden begrepen.
Volk: De almachtige Vader, Schepper van hemel en aarde en van alles wat zichtbaar en onzichtbaar is. En in één Heer Jezus Christus, de eniggeboren Zoon van God, die uit de Vader is geboren vóór alle eeuwen: Licht uit Licht, ware God uit de ware God, geboren en niet geschapen, en in wezen gelijk als Zijn Vader, door wie alles ontstond. Hij die omwille van ons mensen en omwille van onze verlossing neerdaalde uit de hemel, een lichaam aannam uit de Heilige Geest en uit de Maagd Maria, de Moeder van God en mens werd; Hij werd voor ons gekruisigd in de dagen van Pontius Pilatus; Hij leed, stierf, werd begraven en verrees op de derde dag, zoals Hij wilde; Hij steeg op naar de hemel en is gezeten aan de rechterhand van Zijn Vader. En Hij zal opnieuw komen met grote heerlijkheid, om te oordelen over levenden en doden, aan wiens koninkrijk geen einde heeft. En in één Heilige Geest, die Heer is en aan allen het leven schenkt; Hij die van de Vader uitgaat en samen met de Vader en de Zoon wordt aanbeden en verheerlijkt; Hij die door de Profeten en Apostelen sprak. En in één heilige, katholieke en apostolische kerk; En wij belijden dat er één doop is tot vergeving van de zonden; En wij verwachten de opstanding van de doden en het nieuwe leven in de wereld die gaat komen. Amen.
amo: Abo ahid kul ‘obudo dashmayo u dar’o, wadkulhen aylen dmethazyon wadlo methazyon. Wabhad moryo Yeshu’ Mshiho ihidoyo bro dAloho. Haw dmen abo ethiled qdom kulhen ‘olme. Nuhro dmen nuhro, Aloho shariro dmen Aloho shariro. Ilido ulo ‘bido washwe busiya labuy, dbide hwo kul. Haw dmetulothan bnaynosho metul furqonan. Nheth men shmayo wethgasham men ruho qadisho u men Maryam bthulto yoldath Aloho wahwo barnosho, westleb hlofayn byawmay Fentios Filatos. Hash u mith, wethqbar, u qom latlotho yawmin ag dasbo. Wasleq lashmayo witheb men yamino dabuy, u tub othe bshubho rabo lamdon lhaye walmithe, haw dalmalkuthe shulomo lo ith. Wabhad ruho qadisho dithauw moryo mahyono dkul. Haw dmen abo nofeq u ‘am abo u’am bro mestged u meshtabah. Haw dmalel banbiye u bashlihe. U bahdo ‘ito qadishto qatuliqi washlihoyto, umawdenan dahdoy ma’moditho lshubqono dahtohe. Wamsakenan laqyomto dmithe wal haye hathe dab’olmo da’tieth. Amin baregmor. Stawmenqawlos qoryeleison.
ܥܡܐ ܐܰܒܳܐ ܐܰܚܺܝܕ ܟܽܠ ܥܳܒܽܘܕܳܐ ܕܰܫܡܰܝܳܐ ܘܕܰܪܥܳܐ. ܘܰܕܟܽܠܗܶܝܢ ܐܰܝܠܶܝܢ ܕܡܶܬܚܰܙ̈ܝܳܢ ܘܰܕܠܳܐ ܡܶܬܚܰܙ̈ܝܳܢ. ܘܰܒܚܰܕ ܡܳܪܝܳܐ ܝܶܫܽܘܥ ܡܫܺܝܚܳܐ ܝܺܚܝܕܳܝܳܐ ܒܪܳܐ ܕܰܐܠܗܳܐ. ܗܰܘ ܕܡܶܢ ܐܰܒܳܐ ܐܶܬ̣ܝܺܠܶܕ ܩܕܳܡ ܟܽܠܗܽܘܢ ܥܳܠܡ̈ܶܐ ܢܽܘܗܪܳܐ ܕܡܶܢ ܢܽܘܗܪܳܐ. ܐܰܠܗܳܐ ܫܰܪܺܝܪܳܐ ܕܡܶܢ ܐܰܠܗܳܐ ܫܰܪܺܝܪܳܐ. ܝܺܠܺܝܕܳܐ ܘܠܳܐ ܥܒܺܝܕܳܐ. ܘܰܫܘܶܐ ܒܐܘܣܺܝܰܐ ܠܰܐܒܽܘܗܝ. ܕܒܺܐܝܕܶܗ ܗܘܳܐ ܟܽܠ. ܗܰܘ ܕܡܶܛܽܠܳܬ̣ܰܢ ܒܢܰܝ̈ܢܳܫܳܐ ܘܡܶܛܽܠ ܦܽܘܪܩܳܢܰܢ.
ܢܚܶܬ̣ ܡܶܢ ܫܡܰܝܳܐ ܘܐܶܬ̣ܓܰܫܰܡ ܡܶܢ ܪܽܘܚܳܐ ܩܰܕܺܝܫܳܐ ܘܡܶܢ ܡܰܪܝܰܡ ܒܬ̣ܽܘܠܬܳܐ ܝܳܠܕܰܬ̣ ܐܳܠܗܳܐ ܘܰܗܘܳܐ ܒܰܪܢܳܫܳܐ. ܘܐܶܨܛܠܶܒ ܚܠܳܦܰܝܢ ܒܝܰܘܡܰܝ̈ ܦܶܢܛܺܝܘܳܣ ܦܺܝܠܰܛܳܘܣ. ܚܰܫ ܘܡܺܝܬ̣ ܘܐܶܬ̣ܩܒܰܪ ܘܩܳܡ ܠܰܬܠܳܬ̣ܳܐ ܝܰܘܡ̈ܝܢ ܐܰܝܟ ܕܰܨܒܳܐ. ܘܰܣܠܶܩ ܠܰܫܡܰܝܳܐ ܘܝܺܬ̣ܶܒ ܡܶܢ ܝܰܡܺܝܢܳܐ ܕܐܰܒܽܘܗܝ. ܘܬܽܘܒ ܐܳܬ̣ܶܐ ܒܫܽܘܒܚܳܐ ܪܰܒܳܐ ܠܰܡܕܳܢ ܠܚܰܝ̈ܶܐ ܘܰܠܡܺܝ̈ܬ̣ܶܐ. ܗܰܘ ܕܰܠܡܰܠܟܽܘܬ̣ܶܗ ܫܽܘܠܳܡܳܐ ܠܳܐ ܐܺܝܬ̣. ܘܰܒܚܰܕ ܪܽܘܚܳܐ ܩܰܕܺܝܫܳܐ ܕܐܺܝܬ̣ܰܘܗܝ ܡܳܪܝܳܐ ܡܰܚܝܳܢܳܐ ܕܟܽܠ.
ܗܰܘ ܕܡܶܢ ܐܰܒܳܐ ܢܳܦܶܩ ܘܥܰܡ ܐܰܒܳܐ ܘܥܰܡ ܒܪܳܐ ܡܶܣܬܓ̣ܶܕ ܘܡܶܫܬܰܒܰܚ. ܗܰܘ ܕܡܰܠܶܠ ܒܰܢܒܺܝ̈ܶܐ ܘܒܰܫܠܺܝ̈ܚܶܐ. ܘܒܰܚܕܳܐ ܥܺܕܬܳܐ ܩܰܕܺܫܬܳܐ ܩܰܬܽܘܠܺܝܩܺܝ ܘܰܫܠܺܝ̣ܚܳܝ̣ܬܳܐ. ܘܡܰܘܕܶܢܰܢ ܕܰܚܕܳܐ ܗܺܝ ܡܰܥܡܽܘܕܺܝܬ̣ܳܐ ܠܫܽܘܒܩܳܢܳܐ ܕܰܚܛܳܗ̈ܶܐ. ܘܰܡܣܰܟܶܝܢܰܢ ܠܰܩܝܳܡܬܳܐ ܕܡܺܝ̈ܬ̣ܶܐ ܘܰܠܚܰܝ̈ܶܐ ܚܰܕ̈ܬ̣ܶܐ ܕܰܒܥܳܠܡܳܐ ܕܰܥܬܺܝܕ. ܐܰܡܺܝܢ ܒܰܪܶܟ̣ܡܳܪܝ̱܀ ܣܛܰܘܡܶܢܩܰܐܠܳܘܣ ܩܽܘܪܝܶܐܠܰܝܣܳܘܢ ܀
Liturgie van de Eucharistie
De Liturgie van de Eucharistie bevat het centrale gedeelte van de Qurobo Alohoyo. Deze liturgie (‘anafora’) bevat de sacramentale gedachtenis van het Laatste Avondmaal. Onderdelen hiervan zijn de voorbeden, het nemen van de communie en de slotzegen. Veelal wordt de Anafora van Mor Yakub gezongen.
Handeling: De woorden van deze hymne zien op Vredewens. De vrede wordt door de priester genomen van de nog bedekte Mysteries (door de overgeslagen hoek van de shushefo te kussen). De vrede (‘Shlomo‘) komt dus van Christus en het wierookvat wordt gekust om deze te voorzien van de vrede van Christus. Vervolgens neemt de wierookdrager de zegening van de priester over en kust de wierookdrager het Evangelieboek. De wierookdrager geeft de Vredewens door aan het gelovige volk, mede middels het wierookvat. Het gelovige volk wenst elkaar vrede, aan ieder wie naast hem staat, met een goddelijke en heilige kus in de liefde van de HEER, onze God. Degene die de Vrede geeft zegt: ‘De vrede van onze Heer en God’ (‘Šlomeh d-Moran w-Alohan‘). Degene die de Vrede ontvangt zegt: ‘Moge Hij met ons en onder ons zijn’ (‘Nehwe ‘aman w-baynotan‘).
Volk: Heer God, maak ons deze vrede waardig, alle dagen van ons leven.
Uitleg: Christus is Vrede. Toen Christus na Zijn opstandig verscheen bij de Apostelen in de bovenkamer, zei Hij tweemaal tegen hen: ‘Ik wens jullie vrede toe!’ (‘Shlomo lkulghun‘). Vervolgens zei Christus: ‘Net zoals de Vader Mij heeft gestuurd, stuur Ik ook jullie‘. Toen blies Hij op hen en zei: ‘Ontvang de Heilige Geest‘ (Johannes 20:19-22). Met de Vredewens zuiveren wij ons hart van alle kwaad die wij mogelijk tegen onze broeder kunnen hebben. Verwijt jij jouw broeder of zuster nog iets? Laat dan jouw offer op het altaar staan en verzoen jezelf eerst met hem of haar ((Mattheüs 5:23-24). God zegt dan ook dat wij zelfs van onze vijanden moeten houden en Zijn liefde moeten zijn en uitdragen (Mattheüs 5:44). God is immers liefde (1 Johannes 4:8). Wees het licht van de wereld door Zijn Vrede en Liefde uit te dragen (Mattheüs 5:14). Zo bewijzen wij eerbied aan de Zoon van God, namelijk door elkander de goddelijke kus te geven (Psalm 2:12). Christenen moeten aldus ervoor waken niet een Judaskus te geven waarmee wij Christus verloochen (Mattheüs 26:49)
Qadish
Handeling: In deze hymne zingt het gelovige volk tezamen met de engelenkoren in de hemel: ‘Heilig, Heilig, Heilig’. Samen met hen zingt het gelovige volk een logzang op Christus. Het is de HEER die de hemel (als Schepper) én de aarde (met zijn Eerste en Tweede Komst) vervult met Zijn universele en tijdloze heerlijkheid.
Uitleg: Deze hymne wordt als lofzang op Christus tezamen met de engelen van God gezongen. De kerk is bij de viering van de Qurobo Alohoyo namelijk gevoegd bij de negen engelenkoren in de hemel. Christus vervult immers de hemel en aarde met zijn kosmische Heerlijkheid die tijdloos is. Bij de intrede van Christus in Jeruzalem, riep de aanwezige menigte haar bewondering uit in erkenning van de Messias, de Zoon van God (Mattheüs 21:9). ‘Hosanna’ is een oproep tot verlossing door God. Bij Zijn intrede – hetgeen wij tijdens Palmpasen vieren – waren de kinderen in de tempel te horen en zij zeiden: ‘Hosanna voor de Zoon van David!’. Hier zien wij dat God, de HEER, spreekt via kinderen. Want het koninkrijk van God behoort toe aan wie is zoals zij (Mattheüs 10:14).
Volk: Heilig, heilig, heilig is de almachtige Heer. Hij van wiens heerlijkheid hemel en aarde vol zijn: Hosanna in den hoge! Gezegend Hij die kwam en in de naam van de Heer komt: glorie in den hoge!
amo: Qadīš, qadīš, qadīš Moryo Aloho ḥayltono. Haw da-mleyn šmayo w-aro men tešbḥoteh. Ušano ba-mrawme. Brīk d-eto w-ote ba-šmeh d-Moryo Alohan. Tešbuḥto ba-mrawme.
ܥܡܐ ܩܰܕܺܝܫ ܩܰܕܺܝܫ ܩܰܕܺܝܫ ܡܳܪܝܳܐ ܚܰܝܠܬܳܢܳܐ. ܗܰܘ ܕܰܡܠܶܝܢ ܫܡܰܝܳܐ ܘܰܐܪܥܳܐ ܡܶܢ ܬܶܫܒ̈ܚܳܬܶܗ. ܐܽܘܫܰܥܢܳܐ ܒܰܡܪ̈ܰܘܡܶܐ. ܒܪܺܝܟ ܕܶܐܬܳܐ ܘܳܐܬܶܐ ܒܰܫܡܶܗ ܕܡܳܪܝܳܐ. ܬܶܫܒܽܘܚܬܳܐ ܒܰܡܪ̈ܰܘܡܶܐ
Mawtok Moran
Volk: Uw dood, onze Heer, gedenken wij en Uw opstanding belijden wij en Uw tweede komst verwachten wij: moge Uw barmhartigheid over ons allen komen!
Uitleg: De Qurobo Alohoyo is de Goddelijke toenadering waarin wij dankzeggen voor het offer van God aan de mensheid. Door de dood van Christus, is onze erfzonde vergeven en de dood, de zonde en het kwaad overwonnen. Dat zijn de drie plagen die de mens tergen sinds de val van Adam (Lucas 10:30). De basis van alle zonden is de erfzonde, te weten: ongehoorzaamheid aan het Woord van God. God is immers het Woord (Johannes 1:1) en wie niet met God is, is tegen Hem (Mattheüs 12:30). Christus zegt tegen zijn discipelen dat wij het Laatste Avondmaal continue (in ieder geval elke week) moeten herhalen (Lucas 22:14–20). Dit doen wij op zondag (de dag van Zijn opstanding) waarin wij Zijn dood en opstanding gedenken, totdat Christus weer komt (Zijn Tweede Komst). Niemand weet wanneer dit is, behalve God de Vader. Duidelijk is wel dat de dag van de HEER als een dief in de nacht zal plaatsvinden (2 Petrus 3:10) op zondag, omdat God op de achtste dag Zijn werk zal voltooien.
Rahem’layn
Handeling: Bij het uitspreken van de woorden ‘lok sogdinan’ buigt het gelovige volk omdat daarmee wordt uitgesproken dat wij God aanbidden.
Volk: Ontferm U over ons, God, almachtige Vader: U verheerlijken wij, U zegenen wij, U aanbidden wij en U vragen vragen wij, Heer onze God: Heb medelijden, Goede, en ontferm U over ons!
Uitleg: Ook in deze hymne zien wij dat de Qurobo Alohoyo een smeekbede aan God is. In de vorige hymne herdenken wij de Tweede Komst van Christus. Zijn Tweede Komst ziet op het moment van het einde der tijden, waarbij Christus over de mensheid zal oordelen en het kaf van het koren zal scheiden (Lukas 3:17). Wij vragen aldus God ons niet overeenkomstig onze schulden te behandelen of te vergelden – want onze zonden zijn groot en veel – maar juist om onze zonden uit te wissen overeenkomstig zijn overvloedige barmhartigheid. Wij smeken tot God hiervoor, want het was de mens (Adam) die ongehoorzaam was en het waren de mensen die Hem verloochenden (Mattheüs 26:75) en kruisigden op de plek waar Adam lag begraven (Mattheüs 27:33). Op dezelfde plek waar de mens zich van God verwijderde wegens zijn ongehoorzaamheid (Genesis 3:23), heeft Christus aldus de mens verzoend met God door zichzelf te offeren. Daardoor kan de mens eten van de Levensboom en het eeuwige Leven verkrijgen, hetgeen Adam en Eva niet konden. Als mens kunnen wij niets zonder Zijn Hand. God is de Vader die alles in de hand heeft. Wij vragen Hem om die reden om over ons te ontfermen.
Anih w-haso
Volk: Verwijder, verzoen en vergeef, God, onze en hun fouten waarmee wij, met opzet en onopzettelijk, bewust en onbewust, tegenover U gezondigd hebben.
Uitleg: In tegenstelling tot het dierlijke bloed van het Oude Testament, kan het bloed van Christus onze zonden doen verdwijnen. Dierlijk bloed kan de zonde slechts ‘bedekken’, maar niet wegnemen. In deze hymne verzoekt het gelovige volk de HEER om barmhartig te zijn voor alle zonden die de mens pleegt, of dit nu opzettelijk is of onopzettelijk (denk aan het zondigen in een droom). Er is namelijk geen mens die niet zondigt, op Christus zelf na.
Aykano d-itaw
Handeling: Bij het uitspreken van deze hymne staat het gelovige volk weer op omdat de wierookdrager het wierookvat aanbiedt aan de priester.
Volk: Zoals het was en is en zal blijven voor altijd en te allen tijde, tot in de eeuwen der eeuwen. Amen.
Uitleg: De Almachtige HEER is de enige die eeuwig en onveranderlijk is. Hij is de Schepper van de Hemel en Aarde met Zijn Woord (Genesis 1) en de alfa en de omega, de eerste en de laatste, het begin en het einde (Openbaringen 22:13). God de Vader, Christus en de Heilige Geest staan aldus zowel buiten als in de tijd en ruimte. Zijn Liefde voor de mens is ook voor altijd en Hij zal te allen tijde met ons zijn. Zo zei Hij tegen de aartsvader Abraham: ‘Mijn verbond met jou is ook een verbond met je hele familie ná jou. Het is een eeuwig verbond. Zo zal Ik de God van jou én van je familie ná jou zijn‘ (Genesis 17:7).
Eerste sluiting van het gordijn
Het gordijn gaat vervolgens dicht om Zijn lijden te herdenken. De dood is een beet in de hiel van God de Zoon, de Verlosser van de mensheid die mens is – voortgekomen uit een vrouw – en geen engel (Genesis 3:15).
Handeling: Na het uitspreken van de Vrede aan het gelovige volk (‘Shlomo lkulkun’), wordt het gordijn gesloten.
Tweede opening van het gordijn
De tweede keer dat het gordijn wordt geopend vindt plaats tijdens de Opstanding van Christus uit de dood. Daarmee heeft Hij op Golgotha de dood gedood en de kop van het kwaad (de slang in de Tuin van Eden) verbrijzeld (Genesis 3:15 en Daniël 2:44). Het kwaad zal roemloos ten onder gaan in het eeuwige vuur, waar het nooit meer uit zal komen (Openbaring 20:9-10).
Abun b'smayo
Handeling: Het gordijn wordt weer geopend. Vervolgens wordt het Gebed van de HEER gezongen door het gehele gelovige volk. De priester roept God aan om onze lichamen en zielen te heiligen, zodat het gelovige volk met een zuiver hart, met een gebroken geest en zonder schaamte Hem kunnen aanroepen. Vervolgens bidt de kerk tezamen het gebed dat Christus zelf ons heeft geleerd.
Volk: Uw Naam worde geheiligd, Uw Koninkrijk kome, Uw wil geschiedde, zoals in de hemel ook op aarde; geef ons heden ons dagelijks brood en vergeef ons onze schulden, zoals ook wij onze schuldenaars vergeven; en leid ons niet in bekoring, maar verlos ons van het kwaad; want van U is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid tot in de eeuwigheid. Amen
Uitleg: Dit gebed wordt op dit moment van de Qurobo Alohoyo gezongen door het gehele gelovige volk, omdat wij pas nu God onze Vader kunnen noemen gezien het feit dat wij met Christus zijn gestorven en opnieuw zijn opgestaan. Het ‘Onze Vader’ is ons door Christus zelf geleerd (Mattheüs 6:9-13). In dit gebed zien wij de grote liefde van God: 4 van de 7 verzen zijn gewijd aan de mens, terwijl 3 van de 7 verzen gewijd zijn aan God. God wil de mens in overvloed geven, en zelfs in Zijn gebed heeft Hij meer aandacht voor ons dan wij voor Hem. Dit gebed moet de hele dag door worden gezegd door een christen en het brengt onze gebeden bij God. Via dit gebed en andere gebeden (zoals het Jezusgebed) spreken wij tot God, terwijl God tot ons spreekt wanneer wij Zijn Woord (de Bijbel) lezen en horen. Christus zei: ‘Want waar twee of drie vergaderd zijn in Mijn Naam, daar ben Ik in het midden van hen‘ (Mattheüs 18:20). De Qurobo Alohoyo leert ons dat wij nooit alleen tot God kunnen komen. Wij hebben daarvoor de Kerk en elkaar nodig.
Handeling: Deze hymne is een reactie op het uitroepen door de misdienaar dat het gelovige volk haar hoofd opnieuw moet buigen voor de barmhartige HEER. Dit in ontzag voor het ontvangen van de heilige en goddelijke Mysteries die aan God zijn aangeboden.
Volk: Eén heilige Vader. Eén heilige Zoon. Eén heilige Geest. Eer aan de Vader en de Zoon en de heilige Geest: Zij zijn één tot in de eeuwen der eeuwen. Amen.
B-qurbone
Volk: Met gaven en gebeden gedenken wij onze ouders, die ons tijdens hun leven geleerd hebben om kinderen van God te zijn in deze wereld die voorbijgaat. Zoon van God, schenk hen rust in het Koninkrijk van de hemel, samen met de rechtvaardigen en gerechten, in de wereld die niet voorbijgaat. Heer ontferm U over ons en kom ons te hulp!
Uitleg: ‘Qurbone’ zijn offers die wij aan het Heilige Altaar doen, mede om de priester te verzoeken om onze overledenen te herdenken. Voor de overledenen is hun herdenking zo verfrissend als het drinken van een koud glas water op een warme dag. Het vervult de overledenen dan ook met de grootste vreugde indien zij worden herdacht op het Heilige Altaar tijdens de Qurobo Alohoyo en de schenking van het Heilig Brood en Geestelijk Drank. Offers dienen vrijelijk te worden gegeven – zonder tegenzin (Mattheüs 12:41-44) –, want God kijkt naar onze harten wanneer wij een offer doen (Mattheüs 6:2-4).
Tweede sluiting van het gordijn
In deze periode wacht het gelovige volk op de terugkomt van Christus. Hij heeft ons de Heilige Geest gestuurd om ons de Weg te wijzen naar de volledige Waarheid (Johannes 16:13). Christus heeft ons aldus niet als wezen achtergelaten, maar een Trooster en Helper gestuurd om bij ons te blijven (Johannes 14:16-17).
Haylawotho
Handeling: In de praktijk wordt deze hymne gezongen na de preek van de priester of bisschop. De priester, als de voorganger van het gelovige volk, neemt hij als eerste het Heilig Brood en de Geestelijke Drank. Dit doet hij op het Heilige Altaar. Op de liturgische waaier (‘marhwotho’) zijn de gezichten van de engelen te zien. De hemelse engelen zijn aldus met de shamoshe op het Altaar en zij verheffen met de kerk het Lichaam van Christus. De priester, als voorganger van het gelovige volk, neemt tijdens deze hymne als eerste de Eucharistie tot zich. Hij wendt zicht vervolgens tot het gelovige volk.
Volk: De hemelse legerscharen staan samen met ons in het heiligdom en dragen het Lichaam en Bloed van de Zoon van God, die voor ons werd geofferd. Treed nader en ontvang van Hem voor de verzoening van de schulden en zonden! Halleluja. Laat op Uw altaar, Heer, de gedachtenis gevierd worden van onze ouders, van onze broers en zussen en van onze leiders, en laat hen aan Uw rechterhand staan op de dag dat Uw majesteit verschijnt. Koning Christus. Halleluja. Koning Christus. Halleluja.
Uitleg: De engelen (hemelse legerscharen) prijzen God tezamen met de mensen in de kerk en het gelovige volk bereidt zich voor op het nemen van de offergaven. Met Zijn bloed heeft Christus de mensheid vrijgekocht van kwaad en de ongehoorzaamheid aan Zijn Woord (1 Korinthiërs 7:23). Zijn bloed is uitgegoten om de mensen te kunnen vergeven dat ze ongehoorzaam zijn aan de HEER (Mattheüs 26:28).
Derde opening van het gordijn
De derde keer dat het gordijn wordt geopend, staat voor de Wederkomst van Christus. Tijdens het derde deel, neemt het gelovige volk deel aan de Eucharistie en is zij verenigd met Christus.
'bed mor dukrono
Handeling: Bij het zingen van deze hymne kruist het gelovige volk haar handen zichzelf met Christus te kruisigen. Afhankelijk van de naam van de kerk of of de priester aanwezig is, wordt 1 van de strofen van deze hymne gezongen.
Volk: Heer, ontferm U over ons. Heer, heb medelijden en ontferm U over ons. Heer, geef antwoord en ontferm U over ons. Schenk, Heer, een goede herdenking aan de Maagdelijke Moeder die U in zuiverheid en heiligheid heeft gesmeekt en help ons door haar gebeden. Halleluja. Schenk, Heer, een goede herdenking aan de profeten, de apostelen, de martelaren, de rechtvaardige en de rechtvaardigen en help ons door hun gebeden. Halleluja. Schenk, Heer, een goede herdenking aan de the heilige Vaders en orthodoxe leraren, en help ons door hun gebeden. Halleluja. Schenk, Heer, een goede herdenking aan onze patriarch Mor Ignatius en onze bisschop Vader Mor Polycarpos en help ons door hun gebeden. Halleluja.
Uitleg: Tijdens de Qurobo Alohoyo worden de Moeder van God, de Heilige kerkvaders en de overledenen herdacht.
L'Aloho
Volk: Eer aan God in den hoge en glorie aan Zijn Moeder, een kroon van lofprijzingen aan de martelaren en ontferming en erbarmen aan de overledenen. Halleluja.
Uitleg: Christus wil als offer een nederige geest en een gebroken hart – en niet langer, zoals in het Oude Testament – een dierlijk offer. God verzoekt ons dus een spiritueel offer te brengen aan Hem (Psalm 51). Het onbevlekte lam dat Zijn bloed geeft aan ons, dat is Christus, omdat wij zijn gered door Zijn dood en opstanding uit de dood (Genesis 22:13). Stel jouw hart dus open voor God en houd van Hem met heel jouw hart, ziel, kracht en verstand (Marcus 12:30). De martelaren hebben dit gedaan door de grootste vorm van liefde aan te bieden, namelijk hun leven. Er is geen grotere liefde dan je leven te geven voor je vrienden (Johannes 15:13). Zij hebben aldus getuigd van de Waarheid die Christus is en dragen aldus een kroon van lofprijzing.
Lok tebruk
Handeling: Na het aanbieden van het Heilig Brood en Geestelijk Drank keren de priester en de misdienaren om en wijzen zij naar het altaar. Bij het zingen van het woord ‘w-tesgud’ in deze hymne buigt het gelovige volk om Zijn Naam te belijden.
Volk: De aarde zal voor U neerknielen en U aanbidden en elke tong zal Uw Naam belijden, want U bent degene die de doden doet verrijzen en U bent de goede hoop voor de overledenen. Halleluja. Wij danken U onze God, en zijn vooral dankbaar voor Uw goedheid jegens ons. Heb medelijden, o Goede en Ontferm U over ons. Halleluja.
Uitleg: We zullen allemaal voor Christus de Rechter komen te staan. Want er staat in de Boeken: “‘Ik zweer bij Mijzelf’, zegt de Heer, ‘Iedereen zal zich voor Mij buigen en iedereen zal toegeven dat Ik God ben'” (Romeinen 14:10-11). Zo zullen veel van het volk zijn uitgenodigd, doch weinig uitverkoren zijn (Mattheüs 22:1-14). Wanneer Christus wederkeert zal de wereld eindigen en dienen wij ons tegenover God te verantwoorden voor wat wij op aarde hebben gedaan. Op basis daarvan zal de Rechter der Rechters Zijn oordeel vellen en onze zielen doen laten stijgen of dalen. Tot de Dag des Oordeels is Christus onze goede Hoop, zowel van de levenden als van de overledenen.
Slotzang
Volk: Door het gebed van Uw Baarster en al Uw Heiligen, ontferm U over ons, Heer en ontferm U over onze overledenen
Wegzending
Priester: terwijl wij u toevertrouwen aan de genade en barmhartigheid van de heilige en luisterrijke Drievuldigheid, voorzien van spijzen voor onderweg en van de zegens die u genomen heeft van het vergiffenis schenkend altaar van de Heer, wie van verre komt samen met wie van dichtbij komt; de levenden samen met de doden, verlost door het zegevierend Kruis ♱ van de Heeren getekend met het zegel van de heilige doop. Moge zij, de Drievuldigheid, Uw schulden kwijtschelden en Uw tekortkomingen vergeven en rust schenken aan de geesten van Uw overledenen. En moge ik, zwakke en zondige dienaar, erbarmen en hulp ontvangen door uw gebeden. Gaat in vrede ♱ vol vreugde en blijdschap, en bidt voor mij, zwakke en zondige mens.
Indeling Heilige Liturgie
De Qurobo Alohoyo bestaat uit verschillende delen en volgt de indeling zoals uitgelegd door Christus in o.m. Mattheüs 26:20-29 (begin) en Lucas 24 (eind). Een gebruikelijke indeling van de Qurobo Alohoyo kan zijn de opening en sluiting van de gordijnen. Een andere indeling is het onderscheid tussen het Liturgie van het Woord (‘B-nuhrok‘ tot en met de ‘Abo Ahid’) en de Liturgie van de Eucharistie.
De Heilige Liturgie van de Syrisch Orthodoxe kerk is wellicht een van de rijkste binnen het gehele christendom, met ongeveer 80 Anaphora’s (eucharistische gebeden), waaronder die van de heilige Jakobus, de Broer van de Heer en van Mor Dionysius Bar Salibi. Hiervan worden er tegenwoordig ongeveer 12 gebruikt. De gebruikelijke Syrische term voor de liturgie is qurobo (ܩܘܪܒܐ), wat vertaald kan worden als ‘toegankelijkheid’ of qurbono (ܩܘܪܒܢܐ), wat vertaald kan worden als ‘offer’.


i) Voorbereiding
Tijdens de voorbereiding op de viering zingt de gemeenschap het ochtendgebed en is het gordijn voor het altaar gesloten. De priester bereidt zich voor op de viering van de Goddelijke Liturgie en plaatst de gaven van brood en wijn op het altaar. Zie Hemels Brood & Geestelijke Drank, p. 39-97.
ii) Liturgie van het woord
Met het opengaan van het gordijn begint de Qurobo Alohoyo. Dit gedeelte bestaat achtereenvolgens uit: de opening van de dienst, lezingen uit de Bijbel, een lang gebed dat Husoyo heet en de geloofsbelijdenis. Met de ‘geloofsbelijdenis’ belijden wij dat wij geloven dat Christus de geschriften heeft vervuld en ons goede hoop heeft gegeven met Zijn opstanding. Tijdens de preek, die traditioneel gezien direct na de schriftlezingen plaatsvindt, leren wij als gemeenschap hoe wij de Bijbelpassages kunnen toepassen in ons eigen leven. Zie Hemels Brood & Geestelijke Drank, p. 99-139.
iii) Eucharistisch Gebed
Het Eucharistisch Gebed begint met de ‘vredewens’ (Shlomo), een eerste gebed over het volk en het wegnemen van de doek waarmee de pateen en de kelk zijn toegedekt. Daarna zegent de priester het volk en roept hij hen op om hun harten tot God in den hoge te verheffen. Vervolgens wordt door alle gelovigen een dankgebed gezongen. Hierna volgt het hart van de Eucharistieviering: de gedachtenis van het Laatste Avondmaal en de aanroeping van de Heilige Geest. De Heilige Geest daalt neer op de gaven van het brood en de wijn om ze tot het sacramentele Lichaam en Bloed van de Heer te maken. De priester rijkt de communie uit aan de gelovigen en zegt daarbij
‘De vergiffenis schenkende Gmurto van het Lichaam en Bloed van Christus onze God wordt gegeven aan deze gelovige, tot vergiffenis van schulden en vergeving van zonden in deze én in de komende wereld tot in de eeuwen der eeuwen’.
Zie Hemels Brood & Geestelijke Drank, p. 141-237.
iv) Slotzegen
Met een slotzegen vertrouwt de priester de gemeenschap aan Gods genade toe, bidt hij voor hen (‘vergeef ons onze zonden’) en stuurt hij de gemeenschap vervolgens ‘in vrede, vol vreugde en blijdschap’ naar huis. Zie Hemels Brood & Geestelijke Drank, p. 239-241.